Logo Deutscher Internationaler Klub

Geschiedenis van de Deutsche Klub in Nederland

De geschiedenis van de Duitse Klub in Nederland

1850 tot tweede stichting in 1955

De Duitse club in Nederland kan met trots beweren een van de oudste Duitse verenigingen in Europa te zijn. Lang voor de opkomst van het Duitse rijk in 1870 kwamen onderdanen van alle Duitse staten, edelen en ambassadeurs uit Preussen , Hannover, Saksen-Weimar, Württemberg en anderen samen in Den Haag om een ​​”Duitse vereniging” te vormen. We kunnen aannemen dat dit rond 1850 gebeurde. Documenten uit deze periode zijn echter niet beschikbaar. De relevante archieven in Nederland en Duitsland geven hier ook geen informatie over.

 

De eerste authentieke verwijzing naar het bestaan ​​van een Duitse vereniging is te vinden in het boek ‘De geschiedenis van de Duitse evangelische gemeenschap in Den Haag’ van Paul von Tschudi, die van 1926 tot 1934 voorzitter was van de Vereniging van Duitse Verenigingen in Nederland. In de editie van 1932 gepubliceerd noemde het op pagina 223 die in 1856 lid zijn van de Duitse vereniging onder leiding van Earl C. van Bylandt de Duitse Protestantse Kerk opgericht in Den Haag.    

 

Een andere noot is te vinden in de herdenkingspublicatie van drs Karl-Ernst H. Hesser “100 jaar Duitse hulporganisatie in Amsterdam”. Daar lezen we dat in 1882 een commissie van elf leden die lid waren van de “Duitse Vereniging” een beroep deed op de Duitsers die in Amsterdam wonen “… om het voor de Duitsers die hier wonen gemakkelijker te maken om te werken aan liefdadigheid voor landgenoten die hulp zoeken en er bijzonder hard aan te werken die hulp zou alleen moeten gaan naar degenen die het verdienen ”(Jaarverslag 1883).

Hoe divers het Duitse clubleven ooit in Nederland was, kan het best worden geïllustreerd met een poster uit 1928. Van de “Duitse zang- en entertainmentvereniging FIDELIO” in Amsterdam tot de “Duitse gymnastiek- en roeiclub” in Rotterdam, alles was grondig georganiseerd. In 1937 waren alle Duitse clubs toen verplicht lid te worden van de “Reichsdeutsche Gemeenschap” totdat ze allemaal gedwongen werden ontbonden.

Vandaag wonen er 355 in Nederland – volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek . 000 mensen van Duitse afkomst. Bijna niemand van hen zou vandaag moeten kunnen zeggen dat ze vanwege hun Duitse nationaliteit aan vijandigheid zijn blootgesteld. Maar toen, na het einde van de oorlog en zoveel jaren later, was de situatie nog steeds anders, en er was geen twijfel over dat er veel moed voor nodig was om een ​​vereniging te leiden die de naam “Duitse club” draagt. Moed alleen zou nauwelijks voldoende zijn geweest om zo’n vereniging op te zetten, vooral om het succesvol te houden, als het niet twee persoonlijkheden waren geweest die ook door de Nederlandse zijde werden gerespecteerd. Dit waren Pastors P. Kaetzke en Mr. JP Grossmann. 

 

Pastor Kaetzke kwam al in 1931 naar Nederland, waar hij voor het eerst werkte als pastor in Haarlem en vanaf 1936 als pastor van de Duitse Evangelische Congregatie in Den Haag, in een kantoor dat hij gedurende de oorlogsjaren bekleedde. En het was in deze periode dat hij veel respect verdiende voor zijn oprechte en moedige houding aan de Nederlandse kant. Als militair predikant had hij toegang tot de gevangenissen – het was Nederlandse geestelijken verboden dit te doen – zodat hij talloze Nederlandse gevangenen, met name de verzetsstrijders, kon helpen. Het orgel in de Duitse evangelische kerk in Den Haag diende , met de kennis van pastoor Kaetzke , ook als toevluchtsoord voor vervolgde Nederlanders. 

 

Voor zijn diensten werd pastoor Kaetzke in 1957 benoemd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau. Al in 1953 reikte Federale president Theodor Heuss hem het First Class Cross of Merit uit, dat in 1966 werd gevolgd door het Grand Cross of Merit van de Bondsrepubliek Duitsland.

JH Grossmann, een industrieel uit Dresden, werd kort na het einde van de oorlog door de Nederlanders gevraagd om zijn technische kennis te verschaffen in de industrialisatie van het land. Hij leidde vele jaren een productiebedrijf. De volgende anekdote over de eerste ontmoeting tussen pastoor Kaetzke en de heer Grossmann is bewaard gebleven. 

 

De reden voor een bezoek aan de pastorie was dat Grossmann een kind wilde laten registreren voor de doop. Na aanvankelijke contactproblemen – Pastor Kaetzke had aanvankelijk de indruk dat hij geconfronteerd werd met een landgenoot in nood en overwoog hem met een klein bedrag aan de deur te behandelen – maar een kwam het huis binnen en begon een gesprek. Na het formele deel van een glas wijn, zeiden ze allebei de wens om regelmatig met elkaar in gesprek te blijven en om andere Duitsers bij het proces te betrekken. Het idee van een club was geboren. Meestal is er geboorte en dan de doop, bij ons in de club was het andersom!

Mensen ontmoetten elkaar min of meer regelmatig voor typisch Duitse activiteiten zoals schaatsen en bowlen. In 1953 werd een cirkel gevormd bestaande uit de heren Berns, Bruns, Grossmann, Kaetzke , Tillmann, Uebe en Übersezig met als doel “Den Deutschen Klub Den Haag” op te richten, waarvan de statuten op 5 augustus 1955 Koninklijke beslissing werd officieel erkend.

De jaarlijkse algemene vergadering op 28 juni 2018 besloot dat de club opnieuw de naam ‘Duitse Internationale Club in Nederland’ zou hebben die van kracht was tot 2001 . Het lidmaatschap werd ook geopend voor bedrijven, naast natuurlijke personen. 

 

 

Originaltext

Karl-Ernst H. Hesser “100 Jahre Deutscher Hilfsverein in Amsterdam” .
Bessere Übersetzung vorschlagen